بازخوانی بیانات رهبری خطاب به مسئولان قضایی در ۹ سال گذشته
تیر ماه هر سال به مناسبت هفته قوه قضاییه رییس قوه قضاییه به همراه مسئولان قضایی کشور با رهبر انقلاب اسلامی دیدار می کنند. رییس قوه قضاییه در این دیدارها گزارشی از عملکرد سالیانه دستگاه قضایی به رهبری ارائه می دهند و در نهایت مقام معظم رهبری در تکمیل آن گزارش نکاتی را به مسئولان قضایی یادآور می‌شوند.
به گزارش ایسنا، بیانات رهبر انقلاب در دیدار با رییس و مسئولان قوه قضاییه از سال ۱۳۸۹ تا سال ۱۳۹۷ بدین شرح است:
تاکید مقام معظم رهبری بر «تأثیرناپذیری از حب و بغض‌ها و جو سازی های سیاسی» از مهمترین مسائل در قضاوت
رهبر معظم انقلاب اسلامی -۷ تیرماه سال ۱۳۸۹- در دیدار با رییس و مسئولان قوه قضاییه، دستگاه قضایی را یکی از بخشهای بسیار حساس نظام اسلامی دانستند و با تأکید بر لزوم حمایت همه دستگاههای کشور از قوه قضاییه، خاطرنشان کردند: یکی از وظایف مهم قوه قضاییه، خارج نشدن از جاده عدل و انصاف و تأثیرناپذیری از جو سازی های سیاسی و حب و بغض ها در قضاوت و صدور احکام است.
قوه قضاییه باید به جایگاهی برسد که هر فرد مظلومی احساس کند با رجوع به دستگاه قضایی می تواند حق را بگیرد
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، قوه قضاییه را بخشی بسیار حساس از نظام اسلامی خواندند و با اشاره به زمینه های امیدبخش در این قوه و تأکید مکرر خود درخصوص جایگاه شایسته و مورد انتظار از قوه قضاییه خاطرنشان کردند: قوه قضاییه باید به جایگاهی برسد که هر فرد مظلومی احساس کند با رجوع به دستگاه قضایی می تواند حق را بگیرد و مظلومیت خود را برطرف کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای ایجاد چنین احساسی در میان آحاد مردم را کاری بسیار دشوار و تدریجی خواندند و افزودند: باید آنقدر مراجعات دادخواهانه، با نتایج عادلانه و منصفانه همراه شوند که احساس و امیدِ گرفتنِ حق و رفعِ مظلومیت، در همه مردم به وجود آید.
تغییر مستمر ساختارها، به معنای گرفتن ثَبات از مجموعه سازمانی قوه قضاییه نیست
ایشان، جذب عناصر مؤمن، عالم و با انصاف در دستگاه قضایی و نظارت عالی بر کارکردها را از جمله مسائل ضروری برشمردند و خاطرنشان کردند: یکی دیگر از مسائل مهم در قوه قضاییه به روز کردن ساختارها و مجموعه ساختار دیوانی دستگاه قضایی است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: تغییر مستمر ساختارها، به معنای گرفتن ثَبات از مجموعه سازمانی قوه قضاییه نیست بلکه باید همواره نگاه نقادانه به مجموعه ساختاری در کنار ثَبات و استقرار وجود داشته باشد.
تاکید به برطرف کردن تعارض قوانین و اصلاح عدم انطباق رأی دادگاه های بدوی با دادگاه های بعدی
حضرت آیت الله خامنه ای تجدید نظر در قوانین و مقررات داخل قوه قضاییه و برطرف کردن تعارض قوانین و اصلاح عدم انطباق رأی دادگاه های بدوی با دادگاه های بعدی را نیز از جمله نیازهای دستگاه قضایی خواندند و افزودند: یکی از مهمترین مسائل در قوه قضاییه که از سخت ترین کارها به شمار می آید، تأثیرناپذیری از حب و بغض ها و جریان سازی های سیاسی است.
ایشان در همین خصوص خاطرنشان کردند: یکی از خطرات بزرگ این است که جوسازی های سیاسی جناح های مختلف، روزنامه ها و رسانه های بیگانه بر مجرای صحیح قضاوت و چرخه رسیدگی به پرونده ها تأثیر بگذارد که در این زمینه باید بدون تأثیرپذیری از احساسات، و دوستی ها و دشمنی ها، از جاده عدل، به هیچ طرف و سمتی خارج نشد.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: در چنین حالتی مردم در مقابل تصمیم و رأی قوه قضاییه احساس اقتناع خواهند کرد و از نظر ذهنی راضی خواهند بود.
همه دستگاه ها باید از قوه قضاییه حمایت کنند
حضرت آیت الله خامنه ای بوجود آمدن زمینه و شرایط مقبولیت داوری قوه قضاییه در جامعه را، یک فرصت بزرگ خواندند و افزودند: همه دستگاه ها باید از قوه قضاییه حمایت کنند تا این قوه بتواند در این شرایط دشوار، به وظایف خود به درستی عمل کند که نتیجه آن نیز کمک به حرکت کشور در مسیر اهداف والا خواهد بود.
در ابتدای این دیدار آیت الله صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه ضمن ارائه گزارشی از عملکرد ۱۰ ماهه سال ۸۹ گفت: «تهیه و تدوین برنامه پنجم قوه قضاییه»، «راه اندازی مؤسسه پژوهشی – آموزشی قضا در حوزه علمیه قم به منظور جذب و تربیت نیروی انسانی کارآمد»، «ارتقای سطح آموزش قضات»، «اهتمام برای ایجاد زمینه استقلال قاضی»، «استفاده از فن آوری های نوین و تکمیل اقدامات قبلی»، «تهیه آیین نامه جدید نظارتِ دیوانعالی کشور»، و «لغو اِعمال گسترده ماده ۱۸ آیین نامه اجرایی به منظور جلوگیری از اطاله دادرسی»، از جمله اقدامات انجام گرفته در قوه قضاییه است.
زیر سؤال بردن گزارش های مسئولان عالی نظام در سه قوه، کاری غلط و نادرست است
رهبر معظم انقلاب اسلامی – ۶ تیر ماه سال ۱۳۹۰- در دیدار با رییس و مسئولان عالی قوه قضاییه و جمعی از قضات و کارکنان دستگاه قضایی، با اشاره به نیاز قوه قضاییه به دو رکن مهم اقتدار و اعتماد عمومی افزودند: هرگونه اقدام و یا القای تشکیک برای زیر سؤال بردن فعالیت ها، گزارش ها و آمارهای مسئولان عالی سه قوه به ویژه قوه قضاییه، اقدامی نادرست، ضداعتماد عمومی و برخلاف مصالح کشور است و همه مسئولان، صاحبان تریبون ها و رسانه ها باید به این موضوع مهم کاملاً توجه کنند. اقتدار قوه قضاییه با تأمین زیرساخت های مناسب انسانی و فنی به وجود می آید.
تربیت انسان های شایسته، فاضل، امین و درستکار زمینه ساز استحکام درونی قوه قضاییه و اقتدار آن خواهد بود
ایشان افزودند: تربیت انسان های شایسته، فاضل، امین و درستکار و همچنین ابتکار و نوآوری، وضع قوانین صحیح و بهره گیری درست و براساس تشخیص عقلی، از پیشرفت های گوناگون فنی و سازمانی، زمینه ساز استحکام درونی قوه قضاییه و اقتدار آن خواهد بود.
تأمین عدالت لازمه جلب اعتماد عمومی است
رهبر انقلاب اسلامی لازمه جلب اعتماد عمومی به عنوان دومین رکن مورد نیاز قوه قضاییه را، تأمین عدالت دانستند و تأکید کردند: تبدیل شدن عدالت به جریانی فراگیر و دائمی در قوه قضاییه نیازمند تقوا، نگاه بی طرفانه در حوادث کوچک و بزرگ، و عملکرد دقیق و حکیمانه به قانون است.
حضرت آیت الله خامنه ای در همین خصوص به موضوع سلب اعتماد عمومی هم اشاره کردند و با انتقاد از برخی القای تشکیک ها در اقدامات و گزارش های قوه قضاییه و همچنین قوای مجریه و مقننه، افزودند: زیر سؤال بردن زحمات و گزارش های رسمی مسئولان عالی نظام در سه قوه و سلب اعتماد عمومی، کاری غلط و نادرست است و همه مسئولان، صاحبان تریبون ها و رسانه ها باید متوجه این موضوع مهم باشند.
ایشان با اشاره به احتمال اشتباه در برخی گزارش ها و یا آمارها خاطرنشان کردند: نباید با تعمیم این موضوع و القای شبهه، اعتماد مردم را از بین برد.
هیچ کس در قوه قضاییه حق ندارد تا زمانی که جرمی ثابت نشده، آن را رسانه‌ای کند
رهبر انقلاب اسلامی به موضوع رسانه ای کردن اتهامات نیز اشاره کردند و افزودند: متهم شدن به معنای مجرم بودن نیست، بنابراین هیچ کس در قوه قضاییه و در خارج از این قوه و در رسانه ها حق ندارد تا زمانی که جرمی ثابت نشده، آن را رسانه ای کند.
حتی در مواردی که جرم در دادگاه نیز اثبات می‌شود، نباید نام فرد مجرم علنی و رسانه‌ای شود
حضرت آیت الله خامنه ای با انتقاد از برخی فشارها به قوه قضاییه برای افشاگری، خاطرنشان کردند: هیچ لزومی به افشاگری وجود ندارد و هیچ کس حق ریختن آبروی یک مسلمان را ندارد.
ایشان با تأکید بر اینکه در شرع فقط در مواردی خیلی خاص، اجازه انتشار مجازات و یا علنی شدن مشخصات شخص مجازات شونده، داده شده است، افزودند: حتی در مواردی که جرم در دادگاه نیز اثبات می شود، نباید نام فرد مجرم علنی و رسانه ای شود زیرا خانواده وی تحت فشار قرار می گیرند و دچار مشکل می شوند.
در ابتدای این دیدار، آیت الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه گزارشی از اقدامات انجام گرفته در قوه قضاییه در سال های ۸۹ و ۹۰ ارائه کرد. «تلاش برای برطرف کردن مشکل کمبود نیروی انسانی کارآمد از طریق جذب یک هزار نیروی جدید»، «آموزش ضمن خدمت قضات و کارکنان»، «اهتمام جدی به نظارت درونی در قوه قضاییه از طریق تأسیس معاونت نظارت در دیوانعالی کشور و دادستانی کل کشور و فعال شدن شورایعالی نظارت در قوه قضاییه»، «توسعه زیرساخت های سخت افزاری و طراحی نرم افزارهای مورد نیاز برای تسهیل در ارائه خدمات»، «تشکیل معاونت پیشگیری و همکاری با دستگاه ها برای پیشگیری از جرم»، «ایجاد زیرساخت های لازم برای دسترسی آسان مردم به اطلاعات حقوقی»، «تلاش برای حل مشکلات معیشتی قضات و کارکنان دستگاه قضایی»، «بهبود شرایط فیزیکی زندان ها»، و کاهش میانگین زمان رسیدگی به پرونده های قضایی از جمله مواردی بود که آیت الله آملی لاریجانی در گزارش خود به آنها اشاره کرد.
رییس قوه قضاییه همچنین با اشاره به عملکرد دستگاه قضایی در برخورد با عوامل و سران فتنه ۸۸ و تأکید بر برخورد با سایر جریانات انحرافی، گفت: قوه قضاییه به مبارزه بی امان، قاطعانه و عادلانه خود با مجرمان جرایم خاص، قاچاقچیان مواد مخدر، سارقان مسلح، متجاوزان به نوامیس، اشرار و مفسدان اقتصادی ادامه خواهد داد.
رییس قوه قضاییه با اشاره به فتنه بعد از انتخابات سال گذشته و شکست فتنه گران خاطرنشان کرد: قوه قضاییه در مسیر مبارزه با اخلال گران در امنیت جامعه و همچنین مفسدان اقتصادی قاطعانه عمل خواهد کرد و در این مسیر کوتاه نخواهد آمد.
بیانات مقام معظم رهبری در دیدار رییس قوه قضاییه و مسئولان قضایی سال ۱۳۹۱
حضرت آیت الله خامنه ای فرمودند: اگر ما بخواهیم همه‌ی آرزوهای خودمان را در مورد مسئله‌ی قضاء در کشور، در یک جمله خلاصه کنیم، این کلمه‌ی «ارتقاء قوه‌ی قضائیه» محصول این خلاصه‌گیری است. ما باید قوه‌ی قضائیه را به طور دائم ارتقاء ببخشیم. همه‌ی این گزارش های خرسند کننده‌ای که چه امروز شنیدیم و چه آنچه که در گزارش های مکتوب و شفاهی به ما می رسد، به جای خود در خور تقدیر و سپاس است؛ لیکن آنچه که متوقع است، ارتقاء قوه‌ی قضائیه است به معنای کفایت عدل قضائی در کشور؛ این هم ممکن نخواهد شد، حاصل نخواهد شد، مگر آن وقتی که انسان خروجی‌های آن را مشاهده کند. همه‌ی این مقدمات برای این است که در جامعه‌ی ما عدالت قضائی تحقق پیدا کند. اگر عدالتِ قضائی شد، مفاسد برچیده خواهد شد، افراد ناصالح از دست‌اندازی به مراکز حیاتی جامعه دستشان کوتاه خواهد شد؛ صلحاء در مراکزی که شایسته‌ی آن هستند، قرار خواهند گرفت. همه‌ی اینها بسته به تمامیت و کمال قوه‌ی قضائیه است.
هدف باید ارتقای قوه قضاییه باشد
واقعا اگر نظام اسلامی بتواند قوه‌ی قضائیه را آن چنانی که نظر اسلام است، آن چنانی که در منابع دینی و فقهی ما مطرح شده است، بسازد و سامان بدهد، اکثر مشکلات جامعه‌ی ما ـ و هر جامعه‌ای ـ برطرف خواهد شد؛ مشکلاتی که ناشی از طغیان هاست، ناشی از خودخواهی‌هاست، ناشی از تعدی‌ها و تعرض هاست، برطرف خواهد شد. بنابراین هدف باید ارتقاء قوه‌ی قضائیه باشد. به هیچ حدی نباید قانع شد، تا آن وقتی که برسیم به سقف مطلوب. باید به سقف مطلوب برسیم. و به نظر من اگرچه این راهی طولانی است، اما قابل وصول است. اینجور نیست که ما بگوئیم خودمان را و دیگران را داریم به یک آرزوی دست‌نیافتنی دعوت می کنیم؛ نه، قابل وصول است. شما می توانید. در کشور، ظرفیت و استعداد یک چنین چیزی وجود دارد. باید با تلاش، با ابتکار، با خسته نشدن، با به‌کارگیری امکانات و اشخاص و شخصیت های دارای ظرفیت، این راه را پیمود و پیش رفت.
تاکید مقام معظم رهبری بر لزوم تهیه و تحقق برنامه جامع در قوه قضاییه
یکی مسئله‌ی برنامه‌ی جامع است، که ایشان اشاره کردند. اگر قوه‌ی قضائیه برای ارتقاء خود، برای آن سرمنزلی که می خواهد به آن دست پیدا کند و برسد، یک برنامه‌ی جامع، کامل، دقیق و همه‌جانبه نداشته باشد، پیمودن این راه یا ممکن نیست و با تناقض های گوناگونی مواجه خواهد شد، یا بسیار دشوار خواهد بود. بنابراین برنامه‌ی جامع لازم است. این کارِ بزرگی است. رئیس محترم قوه در اولِ قبول این مسئولیت هم همین را گفتند و اعلام کردند. البته در آخرین گزارشی که به من دادند، گفتند اخیرا برنامه‌ی پنج ساله ابلاغ شده؛ لیکن حالا در بیانات ایشان شنیدیم که بناست ابلاغ کنند. این کار نباید تأخیر بیفتد. این کار، بسیار کار مهمی است. برنامه‌ی جامع، اساسی‌ترین کارهاست.
نکته‌ی اساسی این است که تهیه‌ی برنامه‌ی جامع، یک مسئله است؛ باز کردن مسیرهای تحقق و عملیاتی شدن این برنامه، یک مسئله‌ی دیگر است. نباید به مجرد اینکه برنامه تنظیم شد و ابلاغ شد، احساس آسودگی کنیم؛ بگوئیم خب، این کار بزرگ انجام گرفت؛ نه، برنامه‌ی جامع، یک نسخه است؛ این نسخه باید پیچیده بشود، تکلیف اجزاء آن به طور دقیق مشخص بشود و مصرف بشود. در بخش های مختلف بایستی این پیگیری بشود تا این برنامه‌ی جامع تحقق پیدا کند و عملیاتی شود.
تاکید بر شتاب برای عملیاتی شدن برنامه جامع
به نظر من، در عملیاتی کردن برنامه‌ی جامع و هر آنچه که در داخل این برنامه هست ـ که من به دو سه نکته‌ی دیگر اشاره خواهم کرد ـ لازم است شتاب صورت بگیرد. توصیه به شتابزدگی نمی کنیم؛ اما شتابنده بودن حرکت، غیر از شتابزدگی است؛ با حوصله، با دقت، اما بدون تأخیر. یعنی «عدم تأخیر» را به عنوان یک اصل باید در کارها قبول کنیم. تأخیر باید تحقق پیدا نکند. طبق اصطلاحات رائج در اخلاقیات اسلامی، تسویف ـ «سوف افعل، سوف افعل»؛ خواهم کرد ـ نباید باشد؛ باید انجام بگیرد. آن وقتی که به نقطه‌ی تشخیص و تحقیق رسیدیم، باید بلافاصله در اجرا اقدام بشود و تأخیر نبایستی صورت بگیرد.
احکام دادگاه‌ها بایستی مطلقا از سهل‌انگاری و سهل‌گیری به دور باشند
یک نکته‌ی دیگری که من در مورد ارتقاء قوه‌ی قضاییه عرض می کنم ـ البته قبلاً هم بارها مورد تأکید قرار گرفته، لیکن چون مهم است، تکرار می کنیم ـ مسئله‌ی اتقان احکام است. احکام دادگاه‌ها بایستی مطلقا از سهل‌انگاری و سهل‌گیری به دور باشند. شما به عنوان یک قاضی محترم، حکمی که صادر میکنید، باید جوری باشد که اگر این حکم بنا باشد در معرض دیدِ متخصصین امور فقهی و حقوقی قرار بگیرد، شما هیچ دغدغه‌ای نداشته باشید؛ مطمئن باشید به این حکمی که صادر کرده‌اید. قاضی وقتی از دانش لازم برخوردار است و مراقب کار خود و حکم خود هم هست، باید جوری باشد که همان وقتی که این حکم صادر شد، حاضر باشد آن را در معرض دیدِ همه‌ی کارشناس‌ها و متخصصین قرار بدهد و بتواند از حکمِ خودش دفاع کند. اتقان حکم باید اینجور باشد. اندک سستی و ضعف در حکم، به کل بنای دستگاه قضائی ضربه وارد میکند. یک وقتی عرض کردیم؛ نقض مکرر احکام دادگاه‌های بدوی در دادگاه‌های تجدیدنظر یا در دیوان عالی کشور، نشان دهنده‌ی این است که یا احکام دادگاه‌های بدوی از لحاظ محتوائی نقص دارند و از اتقان برخوردار نیستند، یا از لحاظ شکلی نقص دارند و مقررات رعایت نشده. تصمیم بر این معنا بایستی در سرتاسر قوه رواج داشته باشد و مورد اذعان و قبول و پیگیری باشد که احکام، اتقان داشته باشند.
«بازداشت موقت» باید در کوتاه‌ترین زمان و با رعایت شرایط قضایی انجام بگیرد
یک مسئله‌ی مهم در مسائل قوه‌ی قضائیه، مسئله‌ی زندان هاست. زندان، یک مجازات است. محبوس کردن انسان، محدود کردن او، یکی از مجازات هایی است که در قانون جزایی ما هست، در مواردی در فقه اسلامی هم وجود دارد؛ ایرادی هم ندارد. ما باید کاری کنیم که اولاً این چیزی که به عنوان جزای عمل و مجازات برای افراد تحقق پیدا می کند، در غیر موارد مجازات، مطلقا تحقق پیدا نکند. البته در قانون مواردی هست که در صورت توجه اتهام، به خاطر دلایلی، بازداشت های موقتی انجام می گیرد؛ اما در این بازداشت ها، «موقت بودن» به معنای دقیق کلمه و به آن معنایی که روح قانون متوجه به آن است، باید رعایت شود. ممکن است کسی بگوید خب آقا، پنج ماه، شش ماه هم «موقت» است دیگر. بله، ده سال هم به یک معنا «موقت» است؛ اما آن قانونی که موقت بودن بازداشت را قید می کند، کوتاه بودن این زمان در آن مندرج است. یعنی چون چاره‌ای نیست و ناچاریم به خاطر این اتهام، به خاطر دلایل و استدلالی که پشت این حرف هست، بایستی قبل از اثبات جرم، زندانی شود، لیکن باید در کوتاه‌ترین زمان، آن هم با رعایت شرایط قضایی انجام بگیرد. این نکته باید مورد توجه قرار بگیرد.
در مجموعه قوه قضاییه کاری کنید که مجازات زندان به حداقل برسد و تبدیل بشود به مجازات های دیگر
در مواردی که مشکلات، مشکلات مالی است و اعسار وجود دارد ـ یکی از بحث هایی که با دوستان داشتیم، این بوده است که آیا باید اعسار اثبات شود تا اینکه مجازات برداشته شود؟ این مسئله مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت ـ در آن مواردی که جرمی به معنای واقعی کلمه اتفاق نیفتاده است، نباید ما متوسل به زندان شویم. در مجموعه‌ی قوه‌ی قضاییه کاری کنید که مجازات زندان به حداقل برسد؛ این احتیاج دارد به تدبیر. البته تدابیری اتخاذ شده؛ بعضی درست، بعضی نادرست ـ که نمیخواهیم وارد جزئیات و مسائلش بشویم ـ لیکن مجموعا زندان یک پدیده‌ی نامطلوب است؛ مشکلات زندان، تبعات زندان، تبعاتی که برای خود زندانی پیش می‌آید، تبعاتی که برای خانواده‌ها پیش می‌آید، تبعاتی که برای محیط کار پیش می‌آید. بنابراین سیاست قوه‌ی قضاییه را این قرار بدهید و دنبال کنید؛ فکر کنید، راه پیدا کنید، علاج‌جویانه؛ یکی باید این باشد که مسئله‌ی زندان حل شود؛ هم از جهت اینکه جنبه‌ی مجازاتیِ زندان تبدیل نشود به یک شی‌ء دیگر؛ دوم اینکه هرچه ممکن است، مجازات زندان کاهش پیدا کند و تبدیل بشود به مجازات های دیگر، تا تبعات زندان دامن گیر جامعه نشود.
خیلی باید مراقب حفظ آبروی اشخاص باشید
یک مسئله‌ی دیگری که در مورد قوه‌ی قضائیه مهم است ـ البته مخاطب این، فقط قوه‌ی قضائیه نیست؛ بیشتر، دستگاههای تبلیغاتی‌اند ـ مسئله‌ی آبروی اشخاص است. خیلی باید مراقب حفظ آبروی اشخاص بود. شریعت اسلامی عِرض مؤمن را در ردیف جان او قرار داده. نباید قوه‌ی قضائیه، دستگاهها، دادگاه‌ها و دستگاههای اداری قوه‌ی قضائیه، تحت تأثیر جوسازی تبلیغات رسانه‌ها قرار بگیرند. خب، رسانه‌ها انصافا در این زمینه مشکلاتی دارند؛ بخصوص حالا که این پایگاه‌های رایانه‌ای راه افتاده، مشکلاتی وجود دارد؛ یعنی خیلی امورِ لازم‌الرعایه، رعایت نمیشود؛ حقیقتا اینجور است؛ این جزو نواقص زندگی ماست، نواقص کار ماست. خب، این در جای خود علاج دیگری دارد؛ علاج مسئله‌ی شایعات و کارهائی که در مطبوعات و غیر مطبوعات انجام می گیرد، مقوله‌ی جداگانه‌ای است؛ اما قوه‌ی قضاییه نباید تحت تأثیر قرار بگیرد.
اسم آوردن از متهمین، قبل از اثبات جرم ایراد دارد
اگر چنانچه همه‌ی مطبوعات، همه‌ی پایگاه‌های رایانه‌ای که فضا درست می کنند، جو درست می کنند، افکار عمومی می سازند، به یک سمتی هل دادند، قوه‌ی قضاییه، آن دادگاه خاص یا دادسرایی که حالا مسئول پیگیری یک پرونده است، بایستی کار خودش را انجام بدهد؛ هیچ تحت تأثیر نباید قرار بگیرد. این نکته‌ی بسیار اساسی‌ای است. اسم آوردن از متهمین، قبل از اثبات جرم، یا اسم نیاوردن، اما جوری بیان کردن که مثل اسم آوردن است، اینها اشکال دارد، ایراد دارد؛ اینها ارتقاء قوه‌ی قضاییه و دستگاه قضای کشور را یقینا دچار اختلال می کند. این هم یک نکته است که حتما بایستی مورد توجه قرار بگیرد.
تربیت انسان های صالح، بخصوص برای مناصب مدیریتی؛ در مجموعه‌ی قوه، امر خیلی لازم و مهمی است
یک مسئله‌ی دیگری که در قوه‌ی قضاییه هست ـ و دیدم که مورد توجه رئیس محترم قوه هم هست؛ لیکن باید روی این، کار جدی‌تری انجام بگیرد ـ مسئله‌ی کادرسازی برای مناصب مدیریتی و مناصب بالای قوه‌ی قضائیه است؛ تربیت انسانهای صالح، بخصوص برای مناصب مدیریتی؛ والاّ در مجموعه‌ی قوه، امر خیلی لازم و مهمی است. از حوزه‌ها، از دانشگاه‌ها باید استفاده بشود. شخصیتهای برجسته بحمداللّه کم نیستند، استعدادهای جوشان در جامعه‌ی ما کم نیست. این هم یک مسئله است که باید مورد توجه قرار بگیرد. ان‌شاءاللّه برای این، کار بشود، سرمایه‌گذاری بشود، برنامه‌ریزی بشود.
تاکید بر همکاری قوا با یکدیگر
یک نکته هم که به نظر من نکته‌ی اساسی‌ای است ـ اگرچه به کارکرد قوه‌ی قضائیه ارتباط پیدا نمی کند، اما به حرکت و مسیر کلی قوه، چرا، ارتباط پیدا میکند ـ همکاری قوا با یکدیگر است؛ امروز کشور به این احتیاج دارد. بعضی از بگومگوها، بعضی از خدشه‌هایی که در کار یکدیگر می کنیم، کاملاً قابل خط خوردن از صفحه‌ی همکاری‌هاست؛ اینجور نیست که یک چیزِ اساسی و اصولی باشد؛ غالبا توهّمات است. شما به عنوان قوه‌ی قضائیه، سهم خودتان را به طور کامل ایفاء کنید.
«سلامت» و «کارآمدی» قوه قضاییه باید در تمام برنامه ها و اقدامات مورد توجه کامل قرار داشته باشد
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی – ۵ تیرماه سال ۱۳۹۲- در دیدار رئیس، مسئولان و قضات دستگاه قضایی، «سلامت» و «کارآمدی» قوه قضاییه را دو هدف راهبردی و همیشگی دستگاه قضا خواندند و تأکید کردند: این دو هدف عالی، باید در تمام برنامه ها و اقدامات مورد توجه کامل قرار داشته باشد تا دستگاه قضایی به مجموعه ای کاملاً کارآمد و سالم تبدیل شود.
دستگاه قضا باید به جایی برسد که هر مظلومی بتواند خود را به ساحل امن آن برساند
ایشان کارآمدی و سلامت دستگاه قضا را موجب رضایت و احساس امنیت مردم برشمردند و افزودند: دستگاه قضا باید به جایی برسد که هر مظلومی بتواند خود را به ساحل امن آن برساند و در مقابل ظلم بایستد.
همه کارها باید براساس برنامه های مصوب انجام شود تا نقایص موجود دستگاه قضایی برطرف شود
رهبر انقلاب مراقبت دائم و پیگیری مستمر را زمینه ساز تحقق اهداف قضایی خواندند و خاطرنشان کردند باید با صیانت و هوشیاری، فاصله فعلی تا قوه قضاییه مطلوب اسلامی را پر کرد. البته پیمودن این راه سخت، به زمان نیاز دارد اما مهم این است که همه حرکت ها در جهت پر کردن خلاء ها و رسیدن به نتیجه مطلوب باشد.
رهبر انقلاب، آگاهی مسئولان قضایی از خلاءهای موجود این دستگاه را، امری مثبت دانستند و افزودند همه کارها باید براساس برنامه های مصوب انجام شود تا در پرتو همت و تلاش امیدوارانه، نقایص موجود برطرف و دستگاه قضایی روز به روز بهتر و شکوفاتر شود.
در ابتدای این دیدار آیت الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه گزارشی از اهم اقدامات دستگاه قضایی در یک سال گذشته بیان کرد.
رییس دستگاه قضا «تدوین و ابلاغ برنامه پنج ساله توسعه قوه قضاییه»، «بازسازی کمی و کیفی نیروی انسانی سیستم قضایی»، «اهتمام به آموزش و پژوهش»، «تقویت برنامه های فرهنگی»، «بکارگیری فناوری های نوین در دستگاه قضایی از جمله سامانه های خدمات الکترونیکی»، «تحول در نگاه به مسائل زندان و مجازات و همچنین قاطعیت در برخورد با اشرار سازمان یافته»، «متجاوزین به حریم اشخاص»و «قاچاقچیان مواد مخدر» را از مهمترین برنامه ها در زمینه ی ایجاد تحول و توسعه در دستگاه قضایی کشور معرفی کرد.
تبیین شش اولویت اصلی برای قوه قضاییه
حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی – ۱ تیر ماه ۱۳۹۳- در دیدار با رئیس و مسئولان عالی دستگاه قضائی و همچنین رؤسای کل دادگستریها و دادستانهای مراکز استانها، ضمن بیان شش اولویت اصلی برای دوره جدید ۵ ساله ریاست آیت الله آملی لاریجانی در قوه قضائیه، همکاری و همدلی و یک صدائی رؤسای سه قوه در مسائل کلان و مصالح عمومی کشور را بسیار ضروری و مهم برشمردند.
رهبر انقلاب اسلامی مهمترین ویژگی دستگاه قضایی نسبت به قوای دیگر را، تضمین تحقق اقامه حق و عدل از جانب همه دستگاه های نظام اسلامی دانستند و گفتند: بر همین اساس توقعات از قوه قضاییه بالا است و با توجه به توانایی ها و صلاحیت های برجسته ریاست این قوه که عالِمی فاضل، متدین، مجتهد، خوش فکر، انقلابی، آگاه به مسائل و شجاع است، تحقق توقعات و اهداف مورد نظر امکان پذیر به نظر می رسد.
رهبر انقلاب اسلامی ضمن تشکر و قدردانی از تلاش های رئیس قوه قضائیه و مسئولان عالی این قوه در ۵ سال گذشته، شش اولویت اصلی را برای دوره جدید بیان کردند.
اولویت اول: «ساز و کار ویژه و روشن برای اجرای سیاست ها»
«ساز و کار ویژه و روشن برای اجرای سیاست ها» اولین اولویتی بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و گفتند: باید ساز و کار ویژه و روشنی برای نظارت و اجرای سیاست های مربوط به قوه قضائیه و تبدیل این سیاست ها به برنامه و عملیاتی شدن همه آنها، تدارک دیده شود.
اولویت دوم: «نظارت بر عملکردها اعم از عملکرد قضات و عملکرد مدیران»
حضرت آیت الله خامنه ای دومین اولویت اصلی دستگاه قضائی را «نظارت بر عملکردها اعم از عملکرد قضات و عملکرد مدیران» برشمردند و خاطر نشان کردند: این نظارت ها باید بگونه ای جدی و گسترده باشند که اشکالات و شکایات از برخی عملکردها، به پایین ترین سطح ممکن برسد.
سومین اولویت: «لزوم عدم تأخیر در اجرای احکام»
ایشان به موضوع «لزوم عدم تأخیر در اجرای احکام» بعنوان سومین اولویت اشاره کردند و افزودند: برخی تأخیرهای طولانی در اجرای احکام، معلول برخی نقیصه ها است که باید شناسایی و برطرف شوند.
رهبر انقلاب در خصوص اطاله دادرسی یک نکته را متذکر شدند و گفتند: کاهش آمار میانگین اطاله دادرسی، خوب است اما باید توجه شود که چه تعداد پرونده در محدوده مدت زمان حداکثریِ این آمار میانگین، بررسی می شوند که اگر این آمار بالا باشد، باید کاهش یابد.
اولویت چهارم: «کادرسازی و جانشین پروری»
اولویت پنجم: «پیشگیری از جرم»
«کادرسازی و جانشین پروری»، اولویت چهارمی بود که حضرت آیت الله خامنه ای به آن اشاره کردند و در خصوص «پیشگیری از جرم» به عنوان اولویت پنجم افزودند: پیشگیری از جرم یک موضوع فرا قوه ای است، بنابراین قوه قضائیه برای پیشگیری از جرم باید ارتباط خود را با دستگاههای مرتبط با این موضوع، مستحکم و نقاط اشتراک با آنها را تقویت کند.
ایشان خاطر نشان کردند: پیشگیری از جرم، یک موضوع کاملا علمی، نیز است و بر همین اساس باید برای شناسایی عوامل جرم و آسیب های ناشی از آن با صاحبنظران و کارشناسان این موضوع مشورت و همکاری شود.
اولویت ششم:«افزایش همکاری های سه قوه»
ششمین و آخرین اولویتی که رهبر انقلاب اسلامی بیان کردند، «افزایش همکاری های سه قوه» بود.
حضرت آیت الله خامنه ای گفتند: سفارش همیشگی و موکد من به روسای قوا، افزایش همکاریها است که این همکاریها شامل دو عرصه‌ی مسائل درون دستگاهی، و مسائل کلان کشور است.
ایشان تأکید کردند: در مجموعه نظام اسلامی باید در مسائل گوناگون، «هم‌صدایی» از روسای قوا شنیده شود.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر این که مصالح ملی کشور از همه امور بالاتر است، گفتند: روسای سه قوه باید جلسات مشترک خود را بیشتر کنند زیرا این نشست ها به باز شدن گره ها و پیشرفت امور و بر طرف شدن برخی گله گذاری ها کمک زیادی می کند.
در ابتدای این دیدار آیت الله آملی لاریجانی رییس قوه قضاییه گزارشی از عملکرد پنج سال گذشته دستگاه قضایی ارائه کرد و گفت : «ارتقای کمی و کیفی نیروی انسانی»، «آموزش های بدو خدمت و حین خدمت» ، «ارتقای علمی قوه قضاییه با تاسیس دو پژوهشگاه تخصصی در قم و تهران»، «تشدید ساز و کارهای نظارتی دادسرای انتظامی قضات، دیوان عالی کشور و مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه»، «به کارگیری فناوری های نوین و گسترش خدمات الکترونیک»، «اصلاح ساختارها و تشکیلات» و «تدوین لوایح مهم مورد نیاز دستگاه قضایی از جمله لایحه پلیس قضایی و لایحه جامع وکالت» ، از جمله اقدامات مهم دستگاه قضایی بوده است.
آیت الله آملی لاریجانی مهمترین چالش های قوه قضاییه را «بودجه» و «استقلال در استخدام»خواند و در خصوص کاهش زمان رسیدگی به پرونده ها افزود : متوسط زمان رسیدگی به پرونده های قضایی نسبت به کشورهای دیگر قابل قبول است.
وی همچنین با تاکید بر تعامل قوا گفت: تلاش می کنیم در عین حفظ استقلال دستگاه قضایی با قوای مجریه و مقننه تعامل خوبی داشته باشیم.
« اقتدار، قانون گرایی و سلامت کامل» عوامل استقلال دستگاه قضایی
رهبر معظم انقلاب اسلامی -۷ تیرماه سال ۱۳۹۴- در دیدار رییس و مسئولان قوه قضاییه، «استقلال و تأثیر ناپذیری» دستگاه قضا را بسیار مهم خواندند و تأکید کردند: باید در برابر عوامل مخدوش کننده استقلال قضا از جمله تهدید، تطمیع، رودربایستی و فشارِ جو عمومی ایستاد و بر رفتار و روش صحیح قضا تکیه کرد.
ایشان «اقتدار» را از عوامل استقلال دستگاه قضایی برشمردند و افزودند: اقتدار طلبی قوه قضاییه، قدرت طلبی متعارف سیاسی و جناحی نیست بلکه به معنای قاطعیت و ایستادگی بر سر حرف حق است. «قانون گرایی و سلامت کامل» دستگاه قضایی دو عامل دیگری بودند که رهبر انقلاب آنها را در تحقق استقلال قوه قضاییه، مؤثر و مهم خواندند.
ایشان افزودند: در زمینه سلامت قوه، کارهای خوبی شده است و باید با جدیت به این راه ادامه داد، چرا که هر گونه فساد در دستگاه قضایی، زمینه ساز فسادهای بزرگتر در جامعه خواهد بود.
تاکید مقام معظم رهبری بر لزوم پیشگیری از جرم در قوه قضاییه
حضرت آیت الله خامنه‌ای «پیشگیری از جرم» را از دیگر مسائل حساس و مهم قوه قضائیه برشمردند.
ایشان افزودند: البته دستگاه های دیگر هم باید در این زمینه فعال باشند اما باید تلاشی سازمان‌یافته در این زمینه صورت پذیرد، چرا که در غیر این صورت، جرائم، مدام افزایش و گسترش می‌یابند و مدیریت کلان آنها ممکن نخواهد بود.
افزایش تعداد زندانیان از زوایای مختلف هزینه ساز است
رهبر انقلاب، افزایش تعداد زندانیان را واقعاً تأسف بار خواندند و افزودند: این مسئله از زوایای مختلف مالی، خانوادگی، اخلاقی و اجتماعی هزینه ساز است و باید با تمرکز بر راه حل های مختلف، برای علاج آن فکری جدی کرد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای در همین زمینه «ترویج فرهنگ صلح و سازش در جامعه»، « آسیب شناسی» و «تقویت شوراهای حل اختلاف» را در افزایش نیافتن تعداد زندانیان، مؤثر خواندند و افزودند: برای مقابله با تبعات منفی افزایش زندانیان مالی و زندانیان مواد مخدر نیز باید دنبال پیشنهادها و راه حلهای تازه ای بود.
قضات، مشکلات دادگاه های خانواده از جمله «طلاق توافقی»را با کمک بزرگان خانواده ها،تقلیل دهند
رهبر انقلاب با تأکید بر تلاش برای تسهیل ازدواج جوانان به برخی مشکلات دادگاه های خانواده از جمله «طلاق توافقی» اشاره کردند و افزودند: قضات محترم با کمک بزرگان خانواده ها، این گونه مسائل را تقلیل دهند. «برنامه محوری»، «تنقیح و اصلاح قوانین» و «کادرسازی» سه نکته و توصیه مهمی بود که رهبر انقلاب در ادامه سخنان خود به تبیین آنها پرداختند.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر ضرورت «برنامه محوری» در دستگاه قضایی گفتند: تکیه کردن بر برنامه روشن و مدون، به حرکت دقیق در مسیر چشم انداز آینده کمک می کند و مانع از گرفتار شدن در کشمکش های روزمره می شود.
رهبر انقلاب در تبیین نکته دوم، یعنی «تنقیح و اصلاح قوانین»، افزودند: قانون، راه پیشرفت کشور را هموار می کند و چنانچه برخی قوانین ایراد و یا با یکدیگر تعارض دارند، باید آنها را اصلاح کرد اما بنده به هیچ وجه قانون گریزی را قبول ندارم.
تاکید مقام معظم رهبری به لزوم کادرسازی در قوه قضاییه
حضرت آیت الله خامنه ای در بیان آخرین توصیه، «کادر سازی» را بسیار مهم دانستند و گفتند: نیروهای مستعد و سالمی در قوه قضاییه وجود دارند که باید آنها را برای کارهای بزرگ پرورش دهید.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با تقدیر از تحرک، عزم و مدیریت جهادی رئیس قوه قضاییه در ایفای مسئولیت در تبیین اهمیت دستگاه قضایی افزودند: قوه قضاییه یکی از سه رکن اساسی کشور و مجری بخش مهمی از احکام اسلامی است لذا انتظار هرگونه تلاش، مجاهدت و تحمل سختی در این قوه انتظار به جایی است.
پیش از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله آملی لاریجانی رییس قوه قضائیه با گرامی‌داشت یاد و خاطره شهدای حادثه هفتم تیر بویژه شهید آیت الله دکتر بهشتی، گزارشی از اقدامات و برنامه های دستگاه قضایی بیان کرد.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به مطالبات رهبر معظم انقلاب از قوه قضائیه، شش اولویت دستگاه قضایی را «ایجاد سازوکار ویژه و روشن برای تدوین سیاست ها»و «پیگیری اجرای آن»، «نظارت بر عملکرد دستگاه قضایی»، «جلوگیری از تاخیر در اقدامات قوه»، «کادرسازی و جانشین پروری»، «پیشگیری از جرم و تعامل با سایر قوا» اعلام کرد و گفت: سیاست های قوه قضائیه بر اساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، سند چشم انداز و برنامه پنج ساله کشور، جمع بندی و به صورت برنامه پنج ساله قضایی تدوین شده است.
رییس قوه قضائیه با اشاره به تشدید نظارت بر عملکرد قضات و کارکنان دستگاه قضایی گفت: همه دستگاه قضایی برای ارتقای سلامت اداری بسیج شده است.
«کاهش زمان رسیدگی به پرونده ها در محاکم قضایی»، «افزایش نرخ بهره وری در ساختار قضایی» و همچنین «تلاش در جهت پیشگیری از وقوع جرایم»، از دیگر موضوعاتی بود که آیت الله آملی لاریجانی آن را بیان کرد.
قوه هدف تهاجم ها و تبلیغات سوء زیادی قرار دارد
رهبر معظم انقلاب اسلامی -۹ تیرماه سال ۹۵- در دیدار رئیس و مسئولان قوه قضاییه، سلامت دستگاه قضا و تلاش مستمر برای جلب رضایت مردم را وظیفه مهم و هدف اساسی قوه قضاییه خواندند و با تجلیل از رئیس قوه قضاییه به عنوان شخصیتی عالِم، فرزانه و جامع، گفتند: دستگاه قضایی از جهت وظایف ذاتی همچون نظارت بر اجرای قانون، و پیشگیری از جرم و همچنین از جهت حضور رئیس قوه قضاییه در شوراهای عالی و اصلی نظام و تأثیرگذاری در سیاست های کلان، دارای اهمیت بسیار بالایی است.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: به دلیل این اهمیت مثال زدنی، اقدامات و عملکرد قوه قضاییه همواره از حساسیت خاصی برخوردار بوده و همچنین این قوه هدف تهاجم ها و تبلیغات سوء زیادی قرار دارد.
ایشان خاطرنشان کردند: تبلیغات مغرضانه رسانه های بیگانه و تهاجم به قوه قضاییه، در دوره کنونی افزایش بیشتری پیدا کرده که دلیل آن مواضع انقلابی، ارزشی و صریح رئیس دستگاه قضایی و مسئولان عالی این قوه است.
«حفظ سلامت قوه قضاییه» اصلی ترین عامل جلب رضایت مردم
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر جلب رضایت مردم به عنوان وظیفه ای اسلامی و هدفی مبنایی، «حفظ سلامت قوه قضاییه» را اصلی ترین عامل جلب رضایت مردم دانستند و تأکید کردند: باید در داخل قوه قضاییه با افراد متخلف و فاسد در همه استانها و شهرها، با جدیت و قاطعانه برخورد شود و این شیوه باید استمرار یابد.
ایشان خطاب به مسئولان دستگاه قضایی گفتند: سلامت قوه قضاییه را در درجه اول اهمیت قرار دهید و آن را یک کار اساسی بدانید.
تاکید بر ضرورت اطلاع رسانی قوه قضاییه در خصوص برخورد با افراد خاطی
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین بر ضرورت اطلاع رسانی در خصوص برخورد با افراد خاطی در داخل دستگاه قضایی تأکید کردند.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: معدود افرادی که در داخل قوه قضاییه مرتکب فساد و اقدامات خلاف می شوند، علاوه بر خیانت به مدیران و کارکنان خدوم و زحمتکش دستگاه قضایی، به مردم نیز ظلم می کنند.
برای مجازات های جایگزین زندان برنامه ریزی و طراحی شود
حضرت آیت الله خامنه ای برنامه محوری و زمان بندی برای اجرای برنامه ها، پیشگیری از جرم و اصلاح قوانین را از دیگر الزامات اهمیت بسیار بالای قوه قضاییه و خروجی مطلوب این قوه برشمردند و با «حفظ سلامت قوه قضاییه» را اصلی ترین عامل جلب رضایت مردم گفتند: باید با استفاده از افراد صاحب نظر و کارشناسان مجرب، برای مجازات های جایگزین زندان برنامه ریزی و طراحی شود.
پیشگیری از جرم فرا قوه ای است
استفاده از شیوه های جدید و جذاب اطلاع رسانی و تبلیغی برای انعکاس حجم سنگین کارهای قضایی
ایشان همچنین درخصوص موضوع پیشگیری از جرم خاطرنشان کردند: این موضوع بسیار مهم و فرا قوه ای است که نیازمند اندیشه، علم و تجربه است.
رهبر انقلاب اسلامی یکی از کارهای بسیار ضروری در قوه قضاییه را، انعکاس خدمات این قوه و اطلاع رسانی آنها به مردم دانستند و افزودند: باید برای انعکاس حجم سنگین کارهایی که در دستگاه قضایی انجام می گیرد، از شیوه های جدید و جذاب اطلاع رسانی و تبلیغی استفاده شود.
آموزش جذاب مسائل عمومی حقوقی و قضایی به مردم موجب کاهش مراجعه به دادگستری ها
رهبر انقلاب اسلامی آموزش جذاب مسائل عمومی حقوقی و قضایی به مردم را موجب کاهش مراجعه به دادگستری ها خواندند و به مسئولان قضایی توصیه کردند فراهم کردن زمینه استفاده مردم از مشورت های قضایی ۲۴ ساعته را مورد توجه جدی قرار دهند.
ضرورت فعال تر شدن قوه قضاییه در پیگیری حقوقی قضایای بین المللی
ایشان، فعال تر شدن قوه قضاییه در پیگیری حقوقی قضایای بین المللی را ضروری دانستند و افزودند: پیگیری حقوق پایمال شده ملت ایران به علت تحریم ها، در دستور کار قضایی قرار گیرد.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به حکم دادگاه های آمریکا برای دست اندازی به دارایی های ملت ایران به بهانه های واهی و اتهامات بی اساس، خاطرنشان کردند: تضییع حقوق ملت ایران به واسطه تحریم ها، واقعیتی است که باید در سطح جهانی پیگیری قضایی شود.
توصه به دفاع حقوقی از شخصیت های مظلوم مسلمان در سراسر جهان
«پیگیری حقوق هزاران قربانی تروریسم در ایران»، «اقامه دعوا علیه دولت هایی که قاتلان این قربانیان را حمایت آشکار و پنهان می کنند» و «دفاع حقوقی از شخصیت های مظلوم مسلمان در سراسر جهان» از دیگر مواردی بود که رهبر انقلاب به مسئولان قضایی توصیه کردند.
لزوم تبیین و پیگیری حقوق بشر اسلامی با پایه های متقن و عقلانی در افکار عمومی جهان و مجامع حقوقی
حضرت آیت الله خامنه ای احیای حقوق بشر اسلامی را در سطح جهان، وظیفه دیگر دستگاه قضا خواندند و خاطرنشان کردند: حقوق بشری که غرب می گوید بر مبنای غلطی تنظیم شده و لازم است حقوق بشر اسلامی با پایه های متقن و عقلانی در افکار عمومی جهان و مجامع حقوقی تبیین و پیگیری شود.
قوه قضاییه باید صددرصد انقلابی باشد و انقلابی عمل کند
ایشان اعلام رسمی «چشم بستن سازمان ملل بر جنایت جاری و کودک کشی در یمن را در ازای گرفتن پول از برخی کشورها»، باعث شرمندگی بشریت خواندند و افزودند: این رسوایی، ضد حقوق واقعی بشر است و باید در سطح جهان، روی آن کار حقوقی و قضایی کنیم.
رهبر انقلاب در پایان در نوعی جمع بندی از سخنانشان، تأکید کردند: قوه قضاییه باید صددرصد انقلابی باشد و انقلابی عمل کند.
ایشان خاطرنشان کردند: البته انقلابی گری بر خلاف نظر و تبلیغ برخی ها، تندروی نیست بلکه انقلابی گری یعنی «عادلانه، خردمندانه، دقیق، دلسوزانه، منصفانه، قاطعانه و بدون رودربایستی عمل کردن».
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، آیت الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه گزارشی از مهمترین اقدامات و فعالیتهای این قوه بیان کرد.
آیت الله آملی لاریجانی، حجم خدمات قوه قضائیه را گسترده خواند و در این خصوص به رسیدگی به بیش از ۱۴ میلیون پرونده به دادگستریها و شوراهای حل اختلاف و ارائه بیش از ۷۰ میلیون خدمات ثبتی در سال گذشته اشاره کرد.
رئیس قوه قضائیه، «تشدید نظارت بر عملکرد قضات و کارکنان» و «مبارزه جدی با فساد به منظور تأمین سلامت دستگاه قضایی» را از دیگر اقدامات انجام شده برشمرد و افزود: «برخورد بدون ملاحظه و مقتدرانه با مفاسد اقتصادی» از جمله پرونده متهمان نفتی و رسیدگی به پرونده های معوقات کلان بانکی و «ایجاد امنیت اقتصادی برای تولید و سرمایه‌گذاری» از مهمترین سیاستها و اقدامات دستگاه قضا است.
آیت الله آملی لاریجانی همچنین با اشاره به تأکیدات رهبر انقلاب اسلامی بر کاهش تعداد زندانیان گفت: در این خصوص دستورالعمل جامع و دقیقی تدوین شده است و به دنبال مجازاتهای جایگزین حبس هستیم و ورودی زندانها نیز ۲۰ درصد کاهش یافته است.
رئیس قوه قضائیه همچنین به فعالیتهای انجام شده در خصوص «پیشگیری از جرم»، «برنامه‌محوری»، «تنقیح و اصلاح قوانین» اشاره کرد و کمبود بودجه و نیروی انسانی را از مشکلات قوه قضائیه دانست.
قوه‌قضائیه پرچمدار حمایت از حقوق عمومی و آزادی های مشروع مردم شود
ضرورت نگاه تحولی و جهادی در همه عرصه های قوه قضاییه
حضرت آیت الله خامنه ای -۱۲ تیر ماه سال ۱۳۹۶- در دیدار رییس و مسئولان قوه قضاییه و رؤسای کل دادگستری‌های سراسر کشور، با اشاره به صلاحیت‌ها و جایگاه قانونی بسیار بالا و ویژه این قوه و تأثیرگذاری آن در مدیریت کلان کشور، نگاه تحولی در همه عرصه های قوه قضاییه را ضروری برشمردند و گفتند: قوه قضاییه باید پرچمدار حقوق عمومی در جامعه شود و در هر زمینه ای که لازم بود، از حقوق مردم با قدرت دفاع، و با متخلفان و قانون شکنان مقابله کند.
تأکید بر استفاده قوه قضاییه از ظرفیت های قانونی
حضرت آیت الله خامنه‌ای، «نگاه تحولی و جهادی» در برنامه ریزی ها و اقدامات در قوه قضاییه را ضروری خواندند و با اشاره به جایگاه قانونی بالای این قوه و تأثیرگذاری آن بر دو قوه دیگر و در مسائل عمومی کشور گفتند: در قانون اساسی تصریح شده است که نظارت بر حُسن اجرای قوانین و نظارت بر حسن اجرای امور بر عهده قوه قضاییه است و دیوان عدالت اداری و سازمان بازرسی کل کشور به عنوان دو بازوی اصلی قوه، مسئولیت این دو وظیفه مهم را بر عهده دارند.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر استفاده قوه قضاییه از ظرفیت های قانونی، خاطرنشان کردند: احیا و استیفای حقوق عامه و حمایت از آزادی های مشروع مردم از وظایف مهم قوه قضاییه است و این قوه باید پرچمدار این موضوعات باشد و با مخالفان و معارضان حقوق عمومی در هر جایگاهی، مقابله کند.
حمایت از حقوق مردم در عرصه های انتخابات، ریزگردها و بورسیه‌ها
ایشان موضوعاتی همچون مسئله انتخابات، ریزگردها و بورسیه ها را نمونه هایی از عرصه‌های لازم برای حمایت از حقوق مردم برشمردند و گفتند: البته در موضوع بورسیه ها، موضوع به درستی پیگیری نشد و آن کاری که باید انجام می شد، محقق نگردید.
رهبر انقلاب اسلامی، حضور رئیس قوه قضاییه در مجامع فرا قوه ای همچون شورایعالی امنیت ملی و شورایعالی انقلاب فرهنگی و شورایعالی فضای مجازی را از دیگر ظرفیت‌های قانونی این قوه برشمردند و تأکید کردند: آیت الله آملی لاریجانی به واسطه شخصیت و فضل علمی قطعاً می توانند در این مجامع تأثیرگذاری بالایی داشته باشند.
قوه قضاییه باید نظر حمایتی و یا مخالفت خود را در مورد تحریم ها، تروریسم و… قاطعانه اعلام کند
حضرت آیت الله خامنه‌ای، پیگیری حقوقی مسائل و قضایای بین المللی را نیز بسیار مهم دانستند و تأکید کردند: قوه قضاییه باید در موضوعاتی همچون تحریم ها، مصادره‌های آمریکایی‌ها، تروریسم و یا حمایت از شخصیت های مظلوم دنیا همچون شیخ زکزاکی و یا حمایت از مسلمانان میانمار و کشمیر، از جایگاه حقوقی وارد شود و نظر حمایتی و یا مخالفت خود را قاطعانه اعلام کند تا در دنیا منعکس شود.
ایشان، نقش آفرینی در موضوع «آسیب های اجتماعی» را از دیگر وظایف قوه قضاییه دانستند.
برخورد جدی با تخلفات لازمه پیشرفت کارها در دستگاه قضایی
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه، لازمه پیشرفت کارها در دستگاه قضایی و ایجاد تلقی عمومی از قوه قضائیه به‌عنوان مجموعه‌ای «نجات‌بخش، امیدبخش و آرامش‌بخش» را برخورد جدی با تخلفات دانستند و با قدردانی از اعزام بازرسان نامحسوس و ناشناس به شهرهای مختلف با هدف کشف و برخورد با تخلفات، افزودند: بازرسی‌ها را هر چه می‌توانید افزایش دهید و قوه قضائیه را از درون اصلاح کنید.
تأکید بر برخورد و مجازات متخلفان و در عین حال، حفظ آبروی نزدیکان و اعضای خانواده آنها
حضرت آیت الله خامنه‌ای به برخورد و مجازات متخلفان و در عین حال، حفظ آبروی نزدیکان و اعضای خانواده آنها، تأکید و خاطرنشان کردند: البته در جایی که آبروی نظام در معرض خطر است، حفظ آبروی نظام اسلامی مقدم و مهمتر است، زیرا مردم مسائل را می‌بینند و متوجه می‌شوند و نباید این گونه احساس شود که قوه قضائیه با متخلفانِ قضایی، برخورد نمی‌کند.
«تشویق قضات عادل و درستکار»
ایشان، «تشویق قضات عادل و درستکار» را مکمل «تنبیه و برخورد با متخلفان» خواندند و خطاب به مسئولان قضایی خاطرنشان کردند: قضات عادل، شجاع، قاطع، منصف و پر کاری را که بشدت خداترس هستند و عالمانه و بدون ملاحظه قضاوت می‌کنند، مشهور و به جامعه معرفی کنید.
تاکید بر «حقوق آمران به‌معروف و ناهیان از منکر» طبق اصل هشتم قانون اساسی
«حقوق آمران به‌معروف و ناهیان از منکر» موضوع دیگری بود که رهبر انقلاب اسلامی بر آن تأکید کردند و افزودند: برخی مکرراً می‌گویند بعضی اصول قانون اساسی معطل مانده است، اما گویا آنها، اصل هشتم قانون اساسی را که مربوط به امر به‌معروف و نهی از منکر است، جزء اصول قانون اساسی نمی‌دانند و به این امر واجب توجه نمی‌کنند.
ایشان با اشاره به حمایت بیانی و عملی خود از آمران به‌معروف، این کار را وظیفه قوه قضائیه خواندند.
تاکید بر «آموزش عمومی» و در پیش گرفتن روش های جذاب در آموزش حقوق مردم به آنها
حضرت آیت الله خامنه‌ای همچنین بر مسئله «آموزش عمومی» و در پیش گرفتن روش های جذاب در آموزش حقوق مردم به آنها، تأکید کردند.
ایشان در جمع‌بندی سخنانشان، مراقبت از نعمت‌های الهی را ضروری خواندند و خاطرنشان کردند: «نعمت جوانان»، «نعمت جمهوری اسلامی»، «نعمت قوه قضائیه و توانایی‌های آن» و «نعمت همراهی و محبت و اطاعت مردم نسبت به نظام و انقلاب اسلامی»، از جمله نعمت‌های بزرگ پروردگار هستند و همه باید مراقبت کنند که این نعمت‌ها تضییع نشود و از آنها استفاده حداکثری شود.
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین با اشاره به حضور شخصیت های برجسته در رأس قوه قضاییه در طول سالهای پس از انقلاب، آیت الله آملی لاریجانی را شخصیتی برجسته و دارای شایستگی های بالای علمی، عملی، معنوی و فکری دانستند و ضمن قدردانی از زحمات ایشان و مسئولان دستگاه قضایی، خاطرنشان کردند: در سالهای اخیر کارهای مهم و با ارزشی در قوه قضاییه انجام شده است و این اقدامات باید با شیوه های مؤثر تبلیغی، به اطلاع افکار عمومی رسانده شود.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، رئیس قوه قضائیه گزارشی از خدمات و فعالیتهای این قوه بیان کرد.
آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به توصیه‌های رهبر انقلاب به مسئولان دستگاه قضائی در سال گذشته، گفت: «مبارزه با مفاسد و تخلفات در درون قوه قضائیه و نظارت جدی بر عملکرد قضات»، «تصویب و ابلاغ برنامه چهارم توسعه قضایی»، «ابلاغ دستورالعمل ساماندهی زندانیان و کاهش پنج درصدی تعداد آنها»، «تربیت نیروهای متخصص»، «تدوین لوایح قضاییِ مؤثر»، «انعکاس رسانه ای فعالیتهای قوه قضائیه»، «ارائه آموزش‌های حقوقی و قضایی به مردم»، «تبیین دستاوردهای حقوق بشری جمهوری اسلامی ایران» و «تلاش برای احیای حقوق بشر اسلامی» از جمله اقدامات و برنامه‌های این دستگاه در یک سال اخیر بوده است.
رییس قوه قضائیه با اشاره به ورود بیش از ۱۵ میلیون پرونده به دستگاه قضائی در سال گذشته خاطرنشان کرد: «تدوین دستورالعمل پیگیری سیاست‌های اقتصاد مقاومتی»، «مبارزه با مفاسد اقتصادی و تأمین امنیت اقتصادی»، «توسعه منابع انسانی و افزایش تعداد قضات»، «توسعه فناوری‌های نوین و اهتمام به پژوهش»، بخش دیگری از فعالیتهای قوه قضائیه بوده است.
لزوم قاطعیت مقابل بدخواهان و تواضع، دلسوزی، محبت و تفاهم با مردم
قوه قضاییه باید «مظهر عدالت» و «ملجأ مورد اطمینان و پناهگاه آرامش بخش مردم» برای احقاق حقوق فردی و عمومی باشد
رهبر معظم انقلاب اسلامی – ۶ تیر ماه سال ۱۳۹۷- در دیدار رییس و مسئولان قوه قضاییه با اشاره به مسئولیت‌های سنگین و حاکمیتی دستگاه قضا تأکید کردند: قوه قضاییه باید «مظهر عدالت» و «ملجأ مورد اطمینان و پناهگاه آرامش بخش مردم» برای احقاق حقوق فردی و عمومی باشد و اعتماد افکار عمومی را با تبلیغ درست یعنی انعکاس هنرمندانه و مؤثر واقعیات و عملکرد دستگاه قضایی و نیز حرکت و تحول مستمر درونی به‌دست آورد.
وظیفه قوه قضاییه حاکمیتی و بسیار حساس است
حضرت آیت الله خامنه ای با قدردانی از رئیس، مسئولان و بدنه قوه قضاییه، وظیفه این قوه را حاکمیتی و بسیار حساس دانستند و افزودند: اگر دستگاه قضایی در ادای وظایف خود یعنی «قضاوت، پایان دادن به اختلاف ها و نزاع ها و مجازات متخلفان از قانون» به‌خوبی عمل کند، مردم از حاکمیت، خرسند و راضی خواهند بود و اگر وظایف، ناقص و بد انجام شوند، مردم از حاکمیت، ناخرسند خواهند شد.
قوه قضاییه باید مظهر عدالت و پناهگاه ملت باشد
ایشان اجرای صحیح و قاطعانه وظایف دستگاه قضایی را در زندگی مردم دارای تأثیرات فراوان برشمردند و خاطرنشان کردند: همان گونه که بارها تأکید شده، قوه قضاییه باید مظهر عدالت و پناهگاه ملت باشد و مردم اطمینان خاطر داشته باشند که هر جا با مظلمه یا تخلفی از قانون مواجه شدند، با مراجعه به دستگاه قضایی می توانند حق خود را با آسودگی خاطر بگیرند.
باید در مردم این اطمینان به‌وجود آید که در موارد مربوط به حقوق عامه، اگر به مراجع قضایی مراجعه کنند، حقوق آنها احیا خواهد شد
رهبر انقلاب اسلامی، ورود دستگاه قضایی در موضوعات مرتبط با حقوق عامه و مسائل زندگی روزمره مردم را از وظایف مهم این دستگاه دانستند و گفتند: باید در مردم این اطمینان به‌وجود آید که در موارد مربوط به حقوق عامه، اگر به مراجع قضایی مراجعه کنند، حقوق آنها احیا خواهد شد.
تعیین شاخص‌های دقیق و زمان‌بندی لازمه تحول در دستگاه قضایی
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین لازمه تحول در دستگاه قضایی را تعیین شاخص‌های دقیق و زمان‌بندی دانستند و تأکید کردند: تحول، به‌صورت تدریجی امکان‌پذیر نیست و باید، سریع و با شتاب مناسب باشد تا خود را نشان دهد.
تاکید بر لزوم جلب اعتماد مردم و ضعف قوه قضائیه در این بخش
ایشان با اشاره به موضوع مهم افکار عمومی و لزوم جلب اعتماد مردم و ضعف قوه قضائیه در این بخش، افزودند: ما باید در مقابل دشمن و بدخواه و توطئه‌گر و تهمت‌زن با قاطعیت عمل کنیم اما در مقابلِ مردم باید با تواضع و دلسوزی و محبت وارد شد و با آنان تفاهم کرد تا بتوان اعتماد افکار عمومی را جلب کرد.
رهبر انقلاب اسلامی، جلب افکار عمومی و اعتمادسازی را از کارهای اساسی همه دستگاه ها به‌ویژه دستگاه قضایی و ضابطان آن دانستند و گفتند: اعتمادسازی نیازمند دو رکن اصلی است، یکی کار عملی و دیگری تبلیغات.
کار تبلیغی مؤثر در دستگاه قضایی و مقابله با چنین عملیات رسانه ای سنگین، نیازمند یک تیم قوی رسانه ای و هنرمند است
حضرت آیت الله خامنه ای در خصوص ضرورت تبلیغات صحیح افزودند: امروز قوه قضاییه از جانب دشمنان خارجی و غافلین داخلی، آماج شدیدترین فشارهای تبلیغی و رسانه ای است به‌گونه‌ای که در این تبلیغات، یک قاتل بی رحم که چند جوان حافظ امنیت را به قتل رسانده و در یک فرآیند قانونی و منصفانه چند ماهه به جرم وی رسیدگی و محکوم شده است، مظلوم جلوه داده می شود و قوه قضاییه‌ی دلسوز و پیگیر حقوق مظلومین، ظالم و متجاوز معرفی می‌شود.
ایشان تأکید کردند: کار تبلیغی مؤثر در دستگاه قضایی و مقابله با چنین عملیات رسانه ای سنگین، نیازمند یک تیم قوی رسانه ای و هنرمند است.
باید حقایق و واقعیات باورپذیر و محسوس به افکار عمومی ارائه شود
متاسفانه دستگاه های ما کارهای رسانه ای دقیق و هنرمندانه و موضوع جلب اعتماد عمومی را دست‌کم گرفته اند
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه تبلیغات و کار رسانه ای باید به‌گونه‌ای باشد که به دل مخاطب بنشیند و نه آنکه فقط به گوش وی رسانده شود، افزودند: باید با شیوه های حرفه ای و هنری، و به صورت مستمر، طراحی های مختلف انجام گیرد و حقایق و واقعیات باورپذیر و محسوس به افکار عمومی ارائه شود.
حضرت آیت الله خامنه ای خاطرنشان کردند: امروز در دنیا با پروپاگاندا و شیوه های پیچیده تبلیغاتی، سیاه را سفید و باطلِ مطلق را حق جلوه می دهند اما متأسفانه بسیاری از دستگاه های ما کارهای رسانه ای دقیق و هنرمندانه و موضوع جلب اعتماد عمومی را دست‌کم گرفته اند.
تاکید بر لزوم استفاده از شیوه های مختلف و مناسب جهت رسیدگی به شکایات مردم در دادسراها و مراجع قضایی
ایشان در ادامه به لزوم استفاده از شیوه های مختلف و مناسب جهت رسیدگی به شکایات مردم در دادسراها و مراجع قضایی اشاره کردند و گفتند: در قوه قضاییه باید قضات کوشا، صادق و قانع، به مردم معرفی شوند تا این سبک کار ترویج شود و از طرف دیگر باید افراد متخلف و خیانت کار اعم از قاضی و یا دیگر عوامل نیز به مردم معرفی شوند.
رهبر انقلاب اسلامی بر لزوم استمرار اصلاح درونی دستگاه قضایی تأکید کردند و افزودند: هر پرونده مهمی که در قوه قضاییه، به حکم عادلانه منجر می شود، در واقع یک صدقه جاریه و یک عمل خیر است و باید به صورت صحیح به اطلاع مردم برسد.
ایجاد امنیت در فضای اقتصادی از جمله وظایف دستگاه قضایی است
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنانشان نقش دستگاه قضا را در مبارزه با مفاسد اقتصادی مهم خواندند و خاطرنشان کردند: در مدیریت مسئله اساسی کشور یعنی اقتصاد، قوه مجریه نقش اول را دارد اما قوای مقننه و قضاییه نیز مؤثر و نقش آفرینند.
ایشان ایجاد امنیت در فضای اقتصادی را از جمله وظایف دستگاه قضا برشمردند و افزودند: فضای کسب و کار و زندگی و معیشت مردم باید امن باشد و دستگاه قضا باید با مختل کنندگان امنیت اقتصادی برخورد کند.
تاکید بر مبارزه قاطع و صریح با مفاسد و مفسدان اقتصادی
حضرت آیت الله خامنه ای مبارزه قاطع و صریح با مفاسد و مفسدان اقتصادی را از دیگر وظایف مهم قوه قضاییه خواندند و افزودند: باید واضح و مؤثر در این مقوله ورود کنید و فعال باشید.
ایشان با انتقاد از سخنانی که مستقیم یا غیرمستقیم تصور فساد فراگیر در همه دستگاهها را به افکار عمومی القا می کنند، افزودند: در برخی «دستگاههای حاکمیتی، مردمی و محیط کسب و کار»، فساد وجود دارد اما «فساد عمومی» واقعیت نیست و نباید این تلقی غلط را در اذهان عمومی به وجود آورد.
رهبر انقلاب اسلامی، اقناع افکار عمومی را در برخورد دستگاه قضا با مصادیق فساد اقتصادی ضروری خواندند و تأکید کردند: وقتی مفسدی را محاکمه و مجازات کردید، روشن و مستدل و هنرمندانه برای مردم تبیین کنید تا مردم صحت عملکرد شما را احساس کنند و تهدیدات به فرصت تبدیل شود.
همکاری قوه قضاییه با دولت در حل مشکلات اقتصادی
همکاری با دولت در حل مشکلات اقتصادی دیگر توصیه ایشان به مسئولان دستگاه قضا بود.
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین با ابراز خرسندی از فعالیتهای قوه قضاییه برای احقاق حقوق ملت ایران در مقابل زورگویی‌های دشمنان و نیز مقابله با مدعیان حقوق بشرگفتند: در مقوله حقوق بشر جمهوری اسلامی در مقابل مدعیان جنایتکار غربی، طلبکار و مطالبه گر است.
در مقوله حقوق بشر جمهوری اسلامی در مقابل مدعیان جنایتکار غربی، طلبکار و مطالبه گر است
ایشان با اشاره به فجایع حقوق بشری آمریکا در مناطق مختلف جهان و نیز جنایات فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها در قاره آفریقا و شبه قاره هند در دهه های گذشته خاطرنشان کردند: در همین سالها نیز عملکرد غربی‌ها در حمایت از داعش و در سوریه، میانمار و مناطق دیگر نشان دهنده دروغ های مکرر مدعیان وقیح حمایت از حقوق بشر است.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، آیت‌الله آملی لاریجانی رییس قوه قضائیه گزارشی از خدمات و فعالیتهای این قوه در محورهای «رسیدگی‌های قضایی»، «خدمات عمومی»، «منابع انسانی»، «تشدید نظارت‌ها»، «حقوق عامه»، «پیشگیری از جرم»، «آموزش عمومی و ترویج اخلاق در میان محیط زندان»، «اصلاح و تنقیح قوانین»، «مسائل قضایی بین‌المللی»، «توسعه کارهای پژوهشی و فناوری اطلاعات»، و «اطلاع‌رسانی و تحول در دستگاه قضایی» بیان کرد.
آیت‌الله آملی لاریجانی با بیان اینکه در سال گذشته بیش از ۱۶ میلیون پرونده در مراجع قضائی رسیدگی شده است، گفت: قوه قضائیه حرکت جدیدی برای استیفای حقوق عامه آغاز کرده و با ورود به برخی مسائل مهم همچون خلع ید از تصرف منابع طبیعی، مشکلات جاده‌ها و تأخیر پروازها از حقوق مردم دفاع کرده است.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به تشدید نظارت بر قضات و کارکنان این قوه، افزود: در روند برخورد با فساد در درون دستگاه قضایی، در سال گذشته ۱۶۷ نفر از قضات تعلیق یا سلب صلاحیت شدند وهمچنین در ۴۶۵ مورد نیز برخورد صورت گرفته است.
آیت‌الله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: هم در سطح سران قوا و هم در سطح مسئولان قضایی، تعاملات فراقوه‌ای بیشتری در سال ۹۶ برای حل مشکلات مردم انجام شد.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به هجمه‌ها علیه قوه قضائیه، تاکید کرد: با وجود تخریب‌ها و تهمت‌ها، قضات شریف، کارکنان پرتلاش و مدیران متعهد دستگاه قضائی با همه توان به وظایف خود در خدمت به مردم عمل می‌کنند.
انتهای پیام