مشروح سخنان آیت‌الله آملی لاریجانی در همایش بزرگداشت روز حقوق بشر اسلامی
چشم حامیان حقوق بشر غربی بر جنایات این روزهایِ سلطه‌گران بسته است اما از عده‌ای آشوبگر در ایران حمایت می‌کنند/غربی‌ها بزرگترین ناقضان حقوق بشرند/حقوق بشر بدون اتکا به جهات ارزشی نمی‌تواند وجود داشته باشد/غرب چه حقی دارد که حقوق بشر خود را به ما تحمیل کند؟
آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه در مراسم روز بزرگداشت حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی و اعطای چهارمین جایزه حقوق بشر اسلامی که امروز ۱۴ مرداد ۹۷ درمجتمع فرهنگی شهید بهشتی برگزار شد، ضمن تشکر از حضار و سفرای خارجی، از ستاد حقوق بشر قوه قضاییه و دبیر این ستاد برای تلاش‌های صورت گرفته به منظور برگزاری این همایش در راستای تکریم حقوق بشر اسلامی قدردانی کرد.
وی با تاکید بر اینکه مسئله حقوق بشر برای مسلمانان و خصوصا برای نظام جمهوری اسلامی یک مسئله اساسی است، در تبیین این موضوع تصریح کرد: دلیل اینکه برای مسلمانان مسئله حقوق بشر مسئله‌ای اساسی است، تکیه ادیان الهی وخصوصا اسلام بر مسئله حقوق انسان‌ها و تکریم این حقوق و همچنین کرامت انسانی است.
آیت‌الله آملی لاریجانی ادامه داد: در سنت پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) مسئله حقوق انسان‌ها یک مسئله کاملا مهم و موردتوجه است.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به آیه شریفه “ولقد کرّمنا بنی‌آدم… ” این آیه را یکی از آیات پرمعنا در شرافت و کرامت انسانی دانست و تاکید کرد: تکریم انسان و کرامت انسان از اصول اساسی قرآن است و این در کنار مطالب دیگری که در آموزه‌های اسلامی از حیث محتوا همین مضمون را دارد، قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: تعبیر شریف و بلند قرآنی “… و نفخت فیه من روحی” یکی دیگر از آیاتی است که بر کرامت انسانی دلالت می‌کند. نفخه روح الهی مسئله کوچکی نیست؛ گرچه اضافه روح به خداوند نه از باب این است که خداوند یک حقیقت مرکب از روح و غیرروح دارد؛ کما اینکه در روایات تفسیر شده است اضافه روح به خداوند مثل اضافه بیت به خداوند است که به کعبه اطلاق شده است. روح خداوند مخلوق عظیمی است و خیلی عالی‌مقام‌تر از فرشتگان الهی و از آن روح در انسان نفخه‌ای قرار داده شده است.
آیت‌الله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: انسانی که نفخه روح الهی در اوست، مستحق هرکرامتی است؛ بنابراین اسلام و ادیان الهی که تعالیم مشترک بسیاری دارند، در مسئله حقوق بشر تاکید موکد دارند.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه در نظام جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه اصل و اساس نظام بر اسلام مبتنی شده، در قانون اساسی نیز به صراحت این مسئله آمده است، یادآور شد: علاوه بر اینکه مصادیق حقوق انسانی در جای جای قانون اساسی و خصوصا فصل سوم که حقوق ملت را مورد تاکید قرار داده، آمده است، این حقوق در جوانب مختلف حیات انسانی نیز تصریح شده است.
وی افزود: علاوه بر این در اصل دوم قانون اساسی که مبنای جمهوری اسلامی را بیان می‌کند، عنوان می‌دارد که جمهوری اسلامی، نظامی است بر پایه ایمان بر شش مبنا که شامل توحید، وحی، معاد، عدل، امامت و کرامت و ارزش والای انسانی و آزادی توام با مسئولیت در برابر خدا.
آیت‌الله آملی لاریجانی با تاکید بر اینکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی در اصل دوم که بنیان‌های این نظام را بیان می‌کند، در عِداد توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت، بحث کرامت و ارزش والای انسانی را بیان شده است، اظهار کرد: این ترجمانی از اهمیتی است که قرآن نسبت به کرامت انسان دارد و همچنین ترجمانی از مشی پیامبراکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) در اعتنا به کرامت و ارزش انسانی است.
رئیس قوه قضاییه بیان داشت: درروایات متعددی آمده است که انسانِ مومن ممکن است هر کاری کند، ولی حق ندارد اذلال نفس کند که این مطلب مهمی است که نمی‌تواند نفس خود را ذلیل کند.
وی به روایتی معروف از پیامبر (ص) که در “مستدرک” هم نقل شده است، اشاره کرد و گفت: براساس این روایت نقل شده است که پیامبر (ص) روزی به منبر رفتند و برای مردم خطابه خواندند و فرمودند: مردم از زمان خلقت تا حالا مثل دندانه‌های یک شانه مساوی هستند و هیچ فضلی برای عرب بر عجم و برای سفید بر سیاه نیست؛ مگر به تقوا. یعنی معیار تقواست.
آیت‌الله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: در روایتی از نهج‌البلاغه، حضرت در نامه به مالک‌اشتر بعد از سفارش برای مردم و رعایت حق رعایا فرمودند که مردم دو قسم هستند: یا برادر ایمانی تو می‌باشند یا مثل تو مخلوقی هستند که باید حقوقشان رعایت شود.
رئیس قوه قضاییه روش پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) را مبتنی بر رعایت حقوق انسانی عنوان کرد و افزود: امروز با تصویری ازحقوق بشر و کرامت انسانی مواجه هستیم که پاره‌ای از آن در اعلامیه جهانی حقوق بشر منعکس شده است.
وی تاکید کرد: به لحاظ سیاسی، نظری و عملی با رویه‌ای در دنیا مواجهیم که نه فقط ادعای کذب حمایت از حقوق انسان‌ها و حقوق بشر از ناحیه کشور‌های سلطه است، بلکه ابزار ساختن بحث حقوق بشر برای سرکوب حقوق بشر است.
رئیس قوه قضاییه خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی با کمک به برادران خودش در عراق و سوریه توانست این غدد سرطانی را تقریبا از بین ببرد و این ماهیت حقوق بشر غربی است.
رئیس قوه قضاییه خاطرنشان کرد: بنده معتقدم دنیای غرب و بنیان فکری مغرب‌زمین نمی‌تواند حق بشری عادلانه، معقول و عقلانی تصویر کند؛ مگر اینکه یک اتخاذ مبنا نماید.
وی تاکید کرد: بسیاری از کسانی که حقوق بشر اسلامی را مورد حمله قرار می‌دهند، ادعا می‌کنند که حقوق بشر اسلامی ایدئولوژیک است و ما نمی‌خواهیم حق بشر ایدئولوژیک باشد؛ درحالیکه به آنها عرض می‌کنیم مگر اصلا می‌توانید حقوق بشر غیرایدئولوژیک داشته باشید؟ اگر مقصود از ایدئولوژیک بودن، معیاری بودن می‌باشد، شما مجبورید اتخاذ مبانی ارزشی و معیاری نمایید؛ مگر اینکه یک لقلقه لسانی داشته باشید.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: تا ما تصویری از انسان و عالم نداشته باشیم، نمی‌توانیم حقوق بشر را تفسیر کنیم و سوال اینجاست: اگر انسان به تعبیر برخی از اگزیستانسیالیست‌ها یک موجود پرتاب شده در این عالم است و در ورای انسان و عالم که ما از آن به خدا و الله و مالک الملک تعبیر می‌کنیم، حقیقت دیگری نیست، در اینجا که نسبت انسان با عالَم، موجودی غریب و تنهاست این انسان به کجا می‌خواهد برود و غایتش چیست.
آیت‌الله آملی لاریجانی افزود: از داخل این اگزیستانسیالیسم الحادی چیزی که بیرون می‌آید، عبارت است از یک انسان پرتاب شده در عالم که نمی‌تواند مقصدی داشته باشد و پوچ‌گرایی و نهیلیسم نیز از اینجا به تفکر انسانی راه پیدا می‌کند.
وی با طرح این سوال که حق بشری انسان چیست، گفت: ادعای ما این است که بین انسان پرتاب شده در عالم و انسانی که خود و تمام وجود را قائم به حقِ مطلق می‌داند، فرق وجود دارد. نگاه این انسان به این عالم این است که یک موجود حقیقی در ورای این عالم وجود دارد که آنچه ما از قدرت، علم و حرکت و تلاش داریم، قائم به اوست و در اینجاست که حق بشری معنای دیگری دارد.
رئیس قوه قضاییه افزود: اگر تصویر ما از انسان و سیر او این است که همه چیز بسوی حق می‌رود و همه چیز به طرف او برگشت دارد، در اینجا حق بشر بگونه‌ای دیگر تفسیر می‌شود و ما نمی‌توانیم موجود مسیطر و مسلط به عالم را که همه نعمات از ناحیه او می‌آید، نادیده بگیریم؛ بنابراین تصویر ما از عالم و آدم در تفسیر حق بشری بسیار اثرگذار است.
آیت‌الله آملی لاریجانی با بیان این که تفکر لیبرال دموکراسی که پشت اعلامیه جهانی حقوق بشر است، در واقع تفکری ایدئولوژیک است، خاطر نشان کرد: آنها ادعا می‌کنند که تفکرشان ایدئولوژیک نیست و تصویری از آزادی و دموکراسی عرضه می‌کنند که ایدئولوژیک نباشد؛ اما این یک ادعاست و تدقیق نشان می‌دهد که حقوق بشر بدون اتکا به جهات ارزشی نمی‌تواند وجود داشته باشد.
وی با ذکر مثالی در این زمینه گفت: اندیشمند معروف غربی در کتاب عدالت خود حدود ۵۰۰، ۶۰۰ صفحه مطلب نگاشته است برای این که بتواند تصویری از حق و عدالت ارائه کند که بر ارزش‌ها متکی نباشد؛ ولی نتوانسته است و اذعان داشته که ما مجبوریم حداقلی از ارزش‌ها را بپذیریم.
آیت‌الله آملی لاریجانی ادامه داد: در مقدمه و ماده یک اعلامیه حقوق بشر به کرامت ذاتی بشر اشاره شده است و خود ناظرین غربی که اهل نظر و تامل هستند، قبول دارند که در اعلامیه جهانی حقوق بشر راجع به کرامت انسانی چیزی بیان نشده و چیز‌هایی مفروض گرفته شده است. آنها این مورد را به اجمال باقی گذاشتند برای اینکه نمایندگان مختلف که از جوامع مختلف برای تصویب اعلامیه جهانی آمده بودند، بتوانند با هم همخوانی داشته باشند و یک چیزی را با اجماع تصویب کنند. این در حالی است که تا ابعاد موضوع کرامت انسانی باز شود، اختلافات شروع می‌شود.
رئیس قوه قضاییه در ادامه بچالش کشیدن حقوق بشر غربی تصریح کرد: حال موضوع قبل را کنار بگذاریم و فرض کنیم هرکس مبنای خودش رادارد. سوال ما از دنیای غرب این است که شما چه حقی دارید که حقوق بشر خود را به دنیا تحمیل کنید؟ ما و عده‌ای که بیش از یک میلیارد انسان را تشکیل می‌دهیم، اعتقاد به اسلام و خدا داریم و براساس این اعتقاد نیز تفسیری از حقوق بشر داریم.
رئیس قوه قضاییه افزود: افرادی مانند فوکویاما که می‌گویند لیبرال دموکراسی اندیشه نهایی در دنیاست و پایان تاریخ به اینجا منتهی می‌شود، حرفشان باطل است. اتفاقا انقلاب اسلامی با ورود به صحنه، یک تفکر فلسفه سیاسی جدید را که همان مردم‌سالاری دینی (پیوند بین آزادی انسان‌ها و معنویت) است، عرضه کرد که قابل بحث در دنیاست.
آیت الله آملی لاریجانی افزود: همین امروز در آمریکا توسط اقتصاددان‌هایشان اعلام می‌شود که ۴۰ میلیون فقر مطلق دارند. آیا این نظامی است که از حقوق بشر دفاع می‌کند؟
وی در بخش پایانی سخنان خود به ذکر توصیه‌های اخلاقی پرداخت و اظهار داشت: آن چیزی که حقیقت ما به آن وابسته است، ذکر حق تعالی است. “یا ایهاالذین آمنوااذکرالله ذکر کثیرا” این دستور و ارشاد قرآنی است.
انتهای پیام/